Главная » Статьи » Ногайские стихи

Кадрия. Айындырык ярыгы.
"Шынты поэт болсанъ, оьзинънен сонъгыга
Коьп йырларды, китаьплерди калдыр сен".
Эриспеймен, айтканынъыз акыйкат
Болса ярай, мен коьп затты билмеймен...

Айындырык ярыгындай яркырап,
Соьнсин меним кыска оьткен яшавым,
Мынъ йыл артта ногай явды туткандай,
Карсы алсын йырым меним оьлимим...

Мен яшавдан тайган сонъ, уьндирикте
Китаьплерим шанъга батып турмасын,
Эм йырларым, солып калган гуьллердей,
Умытылып курып-кевип калмасын.

Мен юректе аьйдиклеген урлыклар,
Халк юректе тамыр яйып оьссинлер.
Суьйим соьзим суьйгенлерди суьйинтсин,
Оьткир йырлар яманлыкты кессинлер.

Айындырык ярыгындай яркырап,
Соьнсин меним кыска оьткен яшавым,
Халкка калган аз йырымда турсынлар
Исси суьюв эм каарлы ашувым.

* * *

Йыга толса - сув тасыйды тебинип,
Сувдан ширий тереклердин тамыры.
Куьн саьвлеси мол тоьгилсе ер юзге
Иссиликтен ызанлары канъырай.

Коьп соьйлесе - соьз йояды маьнесин,
Коьп соьз берсе - айланады алдавга.
Токтамастан йырлар айтсанъ, бездирип,
Кыйын коьре йыр суьйгенде тынълавга.

Кереклерге увырт сув бол, сен, йырым,
Мен аклаган анттай болшы, сен, йырым,
Тонъган ерге куьн саьвледей, бол, йырым,
Мутылмастай халкка керек бол, йырым!

Йырым куьшинъ етермекен мен суьгендей
болмага?!.

* * *

Бир туьеде оьркешлердей боьлинген,
Соьйтип меним ногай халкым яшайды.
Эске туьссе аргы яктынъ тавлары
Сагыныштан калай юрек шаншады...
Эки оьркеш ялгыз арка суьекке
Бота тувган шактан алып бегиген,
Арка суьек болсын меним йырларым,
Сол йырларга ана тилим егилген.
Категория: Ногайские стихи | Добавил: тоньюкукк (19 Сентября 2015)
Просмотров: 1063 | Комментарии: 3
Всего комментариев: 3
avatar
0
1 тоньюкукк • 10:55, 01 Октября 2015
*    *     *

"Ошак соьнди дуныямда" дейсинъ сен,
Куьнъирт карав яшавынъа шаншыла, 
Эм каяга бузылаган толкындай
Суьюнишлер сол каравдан шашыла.
Мен анълайман: ярды йойув кыйынды.
Тек яшавдын ярык куьни соьнмеген.
Бу дуныяда аьдем деген йок болар
Ян коьндирип кыйынлыкка коьнмеген.
Кара явлык куьлмелинъди таслатты.
Кыйынлыкты анъламайды коьрмеген...
Тек дуныяда оьлгенлердинъ ызыннан
Кыйналганман эш биревде оьлмеген.
Белинъ бегит, "соьнди яшав" деме сен,
Оьз кысметинъ, саьвлем, сенинъ колынъда.
Соьнген наьсип кайтар сага яркырап
Яшамага тувган сенинъ улынъда.
avatar
0
2 тоньюкукк • 09:44, 07 Октября 2015
АРЫМАНЪЫЗ.

Ярты йолда карув тайып йыгылганда
Неше кере кысметимди каргадым!
Бир аьдемге оькпелеген шакларда
Инсаниятка каарлы карадым...

Бек хатери калган кыздай суьювим
Суьйгенимнинъ йоллар бойын кезгенде,
Оьз халкымнын авазыман - "арыма", -
Деп тиледи куяшым да, юлдыз да.

Мен тегеран коьтерилдим эм боьлдим
Инсанлардынъ кайгысын, куванышын...
Коьре турып талшык бувгван биревди
Арыма! - деп сыбырдап кышкырдым.

Аранъызга атылып кирсе наьсип
Ювыклар ман конаклар сизге келер,
Касуветтен бек арыган Кадрия, -
"Суьйиништен арыманъыз", - деп тилер.

Туьрли исте, туьрли такта, ювыклар,
Арысанъыз керекпеген йыйыннан,
Барув-келуьв аьдетлерден ялксанъыз,
Арыманъыз инсан болув кыйыннан.

Душпанлыкты тувдырган соьзлерге
Коьп эс берип эригип караманъыз,
Биринъизден биринъиз амал тавып
Ваьре, ваьре, ювыклар, арыманъыз!
avatar
0
3 тоньюкукк • 18:30, 13 Октября 2015
Акыйкат           - правда, истина
Айындырык     - молния
Уьндирик         - полка
Аьйдик             - росток, проросток
Оьркеш            - горб
Бота                 - верблюжонок
Арка суьек       - спинной хребет
Топырак          - земля, грунт
Асман              - небо, космос
Оьр                  - высота, вышина
Тенъиз             - море
Шаршар           - ручей, родник
Кийик               - дичь
Наз                   - кокетство, каприз
Оькимет           - государство
Так                   - трон
Дансыз             - бесславный
Алал                  - верный, честный
Юмарт              - щедрый
Ант                    - клятва
Сынык апас      - ломаный грош
Инсан                - человек, душа
Хаьтери калув  - обижаться
Кезуьв               - идти, проходить
Талшык             - упадок сил
Касуьвет           - тоска
ComForm">
avatar