Главная » Статьи » Ногайские стихи

Ызалы карт. (насихат орнына)
Мен бу хабарды эм ятлавды 2016-ншы йылда шыккан «Российская газе-
тасыннан» алдым эм ногай тилине авдардым. Сонынъ акында орыс журна-
листи булай деп язады: «Австралиядагы кишкей каладагы Эслилер уьйин-
де туратаган бир агай оьлгенде, баьриси де бу карт оьзиннен сонъ эстеликли
бир зат та калдырмай кетти деп ойлайды. Ама сонъында эмлевши кызлар
онынъ калдырган бир ятлавын табадылар. Ятлавдынъ иштелиги, маьнеси
эмлевшилерге бек яраган, эм ол кол язба кебинде баьрине де уьлестириледи.
Эмлевши кызлардынъ бириси кол язбадынъ биревин Мельбурнгка аькеледи.
Агайдынъ бу сынъар бир оьсиети Австралиядынъ дин эм психологлар жур-
налларында баспаланады.
Яшавда карт аьдемге карсы келсенъиз, бу ятлавды эскеринъиз. Эрте болса
да, кеш болса да, сиз де сондай карт болаягынъызды билип койынъыз. Шын-
ты ыспайлыкты эм аьруьвликти коьз бен коьрип, кол ман тийип билип бол-
майсынъ. Соларды юрек пен сезбеге керек болады…»

Ай, эмлевши карындас,
Эртен мага киргенде,
Не эслейсинъ боьлмеде?

Тегаран амал этип,
«Яшап» турган мен агай.
Акыл йойган эм сокыр,
Яшавым – ялган савлай.

Азан салып кышкырсам,
Эситпейди эш бирев.
Куьбирденип авнасам,
Суьймейдилер: «Шу бирев…»

Савытым туьсе такылдап,
Баьпиш кая? Йок шорап.
Не эткен сен ызасынъ?
Кымып сама калмайсынъ.

Карашы, коьзлериме,
Коьрмеге сен шалысып…
Авырувлыман, такат йок,
Узак оьмир оьттим мен.

Ылбыраган тоным да,
Туьлейди терим, «яным» да…
Япсарыннан бу куьннинъ
Мени коьзлеп карашы…

Мен баламан! Ланъкалы,
Аьрзеке эм кувнаклы.
Бес яс мага. Минмеге
Шенъилшек калай бийик!

Атам-анам касымда,
Коьз айырмай карайман.
Бек ийменшек болсам да,
Оларга аявлыман.

Мине он алты мага,
Яным уша йогарда.
Куванаман, мунълыман,
Мен яс, суьйим излеймен…

Етти мине наьсибим:
Йырма сегиз, уьйлендим.
Яшавым уллы суьюв,
Яллап янув эм куьюв.

Энди мине отыз бес,
Аьелимде увыллар.
Бар меканым эм тезден
Болаякпыз кызлы да…

Шугыл оза бу яшав,
Толды мага кырк бес те.
Тез оьстилер балалар,
Окув-билим – баьри артта.

Кетти ушып уядан
Аьриси-ав, аьр якка.
Ер тегершик иркилди,
Уьйдинъ кунты уьзилди.

Суьйгеним мен экевмиз,
Не этсек те бирге биз.
Енъ бермеймиз кайгыга,
Яшав бара алдыга.

Мине мага алпыс яс,
Тагы уьйде шав-шувлар.
Немерелер уьй толып,
О, бу наьсип! Тек бирден...

Соьнди мага ярык куьн:
Тайды аьзиз хатыным.
Ярылды наьсип япсары,
Шалай савлай самайым.

Уьнъиреди сыпатым,
Сездим энди картлыгым.
Навасызлыгым таслап,
Яшайман балалар саклап.

Оьз дуныям ишимде,
Тек нурсыз куьннен-куьнге…

Картлык югин аркама,
Артып, йоьнъкип бараман.
Юрегим – буз, кайтпайды,
Эмин заман таппайды.

О, Кудайым!
Не узын ды бу оьмир,
Татувы тайса онынъ бир…

…Ама керек коьнмеге,
Аьр заттынъ шагы кетер.
Мени карап энъкейсенъ,
Яхшы этип сен тешкер.

…Мен ызалы карт тувыл,
Мен – ата эм эр увыл.

…Куьн саьвлеси астында,
Кишкей кеде ол кара
Шенъилшек пен шайкалган,
Ол ша МЕН, аьруьв кара…

…Белки, боьлип куьйимди,
Коьрерсинъ, кыз, оьзинъди.

Коьширген А.Капланов.

Источник: http://golos-stepi.ru/images/vipuski/20170119.pdf
Категория: Ногайские стихи | Добавил: тоньюкукк (21 Января 2017)
Просмотров: 571
Всего комментариев: 0
ComForm">
avatar