| Главная » Статьи » Информация |
Эт якшылык - коьр яманлык
| Ногайда сондай соьз бар экенин баьриси де биледи, тек бирев де эсин каратпайды неге ол солай болады экен: сондай йосык (правило) барма экен, яде ол сийрек болатаган зат па. Меним пикириме (ойыма) коьре бу солай болады аьр заман сондай йосык болган уьшин. Якшылык этсенъ, яманлык куьтев керек. Не уьшин экенин анълатайым: аьдем аьдемге якшылык эткенде бир амалсызлык болув керек бу ярдамды эткен дей шартлар (условия), (ярдам сорамага кыйын биревлерге). Коьбиси коьп сорамай турадылар, айлак кысталганда амалсыздан сорайдылар. Баска аьдемнин (ярдамшыдын) де аьли болув керек коьмек этип болгандай: байлык, яде барлык, олардан бетер юмартлык болув керек сол аьдемде. Сондай шартлар косылса коьмеги тиер соравшыга. Сол заманда соравшыдын асылы (место в обществе, положение) тоьмен туьседи, баскадын (ярдамшыдын) асылы йогар коьтериледи. Энди ярдам эткеннин коьнъили йогар коьтериледи, байлыгы бир аз кемиген болса да, ярдам тилеп алгандыкы бир алым тоьмен туьседи. Асылы кемигенин кимнен болганын табалмай, аьдемлердин коьбиси, ишиннен ойлай-ойлай, ярдамшыга ашувланады. Оьз-оьзине булай анълатады оьзинин ашувын: "Эгер ол мага коьмек (ярдам) этпеген болса, меним асылым тоьмен туьспес эди, калай болсада оьзим тармасып шыгар эдим, оьлмес эдим". Боьтен де шайтаны козады, кайзаман ярдамшы онынъ эсине ярдам эткенин туьсире турады. Сондай заманда булай да аврып турган ярага кызув салган дай болады, - ярдам алган йылан-кимик шапшымага болады эм коьп заманга экевиннин арасында оьпке эм туьсинмевлик салынады. Ярдамшы эсине туьсирмеседе аз-йогар-аз-тоьмен: асылы туьскен излеп баслайды асылы йогарыдын юрегинде яманлыклар (экевинин асылын турысларын тегислегиси келеди, бир оьлшемли болгысы келип), коьп заман кетпей бир яманлыклар болмаса да оьзиннен шыгарып, яде биревден эситип айтпага болады сондай аьдем коьмек бергенге тийгизип. Соннан кетеди урсыс-ягалас. Оннан да куьшли урсыс болмага болады акшаман ярдам этсенъ, яде борышка берсенъ... Сиз ойламанъыс мен тек ногайларды сондай яман этип коьрсетем, аьр халкта сондай аьдет бар. Библия да язувлы Иса-пайхамар он оьлгендей аьдемлерди аягына салган депти, биреви эш сав бол деп те айтпай, кашып кеткенлер, тек биреви, эсине туьсип, кайтып келип "Сав болынъыз!" деп айткан. Орыслар да да бар сондай такпак: "Не делай добра - не получишь зла", англишше де бу такпак айтылады: "No good deed goes unpunished". Интернатта толы сондай тема туьрли-туьрли сайтларда: http://www.bolshoyvopros.ru/questions/344821-pochemu-poslovica-glasit-ne-delaj-dobra-ne-poluchish-zla.html Тек бу такпак (орысша) мага коьре дурыс тувыл. Якшылык этуьв керек, тек ол уьшин акын сорав керекпес эм якшылыкка якшылык куьтев керек тувыл. Ярдам этсенъ сол якшылыкты аьдем билмесе де, Алла билер, халк билер, тап сол аьдемнен кайтпаса да Алладан кайтар, баскалардан кайтар, коьнъилинънин, юрегинъ ден савлыгыман кайтар. Ярдам этип болганга суьюнуьв керек, аьдемлер не деп айтса да юректе тынышлык болса, баска бир затта керекпейди. Коьмек алганларга да сабыр болув керек. Буьгуьн ога коьмек этсе, танъла ол баскага дем болсын, ашувын алаяк болса оьзиннен алсын. Коьп оьзимен болган яманлыкларга аьдем оьзи куьнали болады, тек куьнасын (себебин) коьрмейди. Сол куьнасин излеп тавып туьзетуьв тийишли; сондай адемлерге аьперим, табалмаганларга -тынышсызлык. Бизим ногай бек баурмалы эм юреги йымсак халк, баскаларга ярдам этпеге аьзир турады. Эм сол сапатларга (сапат - свойство, качество) косым, ногайлар бек аьдил эм тувра аьдемлер. Олар шыдап болмайдылар биревдин кыйшыклыгын яде сыйламавсызлыгын, юрегинде баьр затын да айтып салады. Баскалар да оьз ягыннан бек оьпкелевши эм юреклери уьйкен болып тез яраланады. Психология-не-ди коьп билмей оьзи оьзининъ юрегин коьтерип эки арада урсыс басланады. Душпанларымыс оны бек якшы биледи, биз билмесекте. Омирлерде арамыска от салып, бир-биримиспен согыстырмага, бу бизим табиатымызды да коьп кулланганлар. Сога коьре ногай ногайды суьймейди деген соьзди эситким келмейди. Сол суьймевликтин бир себебин айттым сизге, калганларды оьзинъис табарсыз эм йок этерсиз. | |
| Категория: Информация | Добавил: тоньюкукк (15 Мая 2016) | |
| Просмотров: 851 |
| Всего комментариев: 0 | |